Regel de regels

"Ben ik misschien tè consequent",  verzuchtte ik eens tegen een van de opvoedondersteuners die ons gezin bezocht.

Het kan zo makkelijk zijn. Ik zie het aan Zus.
Je reageert een poosje consequent, prijst en beloont, legt uit en zegt vooral welk gedrag wél gewenst is.
Zus heeft dan na verloop van tijd de regel in haar systeem, denkt er niet meer over na. De regels zitten in haar dagelijkse doen en laten, ze gaat mee in de gewoonten van ons gezin. Je kunt eens een uitzondering op de regel maken.
Omdat ze snapt waar het om gaat.
En zo nu en dan zoekt ze de grens even op. Om te kijken of alles nog steeds hetzelfde is.
En dat is natuurlijk zo.

Bij J is een regel aanleren een heel ander verhaal.
Consequent zijn, belonen, negeren, stickers, snoepjes, kadootjes, poppetjes, praten, uitleggen, volhouden. We hebben het allemaal gehad en proberen het toch iedere keer weer, bij elke regel in huis.
Sommige regels zijn er al zolang hij oud is. We nemen regels onder de loep, stellen bij, passen aan.
Het zijn de dingen die bij anderen zó vanzelf gaan dat je er niet eens bij stil staat. Bijna dagelijks moet je hem wijzen op de meeste basale afspraken en regels in huis.
En als je hem er naar vraagt weet hij precies hoe het zou moeten.
Hij krijgt het alleen niet voor elkaar.
Moeilijk is het.
Voor hem, voor ons, voor Zus.
Hij komt soms op haar kamer, maakt haar speelgoed kapot.
Roept 's morgens vroeg dat hij iedereen wakker maakt.
Gaat 's avonds op onderzoek uit. Naar zolder, de ouderslaapkamer, de spullen die per ongeluk op de gang staan.
Hij drinkt liters water.....of laat de wasbak overstromen.

Gelukkig gaat het ook vaak goed.
Dan laat hij zien hoe hij het zelf graag wil. Dat zijn impulsen beheersbaar zijn.
Dan ruimt hij ineens zomaar speelgoed op wat voor zijn voeten ligt.
En dan prijs ik hem en is hij zó trots.
Even heeft hij het gewonnen van zijn ADHD.
Hij en wij.
En zijn medicatie.
Maar toch vooral hij.
Want hij weet zo goed hoe het moet.

Gisteravond viel me ineens op dat zijn nachtluier niet in de afvalemmer lag.
Deze is altijd behoorlijk vol en zwaar van de urine. Omdat hij deze eerder verstopt heeft en we daar pas na een paar dagen achter kwamen zul je begrijpen dat ik hem hiervoor toch even wakker wilde maken.
Hij loopt zoals gezegd altijd over de hele verdieping te struinen dus de luier kon overal zijn.
Half in slaap kon hij me vertellen dat de luier onder zijn verkleedkleren lag.
Terwijl ik het vieze ding opdook en de kleren bij elkaar veegde om ze in de was te gooien vroeg ik hem hoe hij er toch bij kwam de luier daar te verstoppen.
"Ik wist niet waar ik hem moest laten", was zijn antwoord.
"Wat dacht je van de afvalemmer, waar hij hoort?"
"Maar, mama",  zei hij ongeduldig alsof ik het allemaal niet snapte, "ik mag mijn kamer toch niet uit?!"