zondag 29 december 2013

Traditie

Het is vroeg in de morgen.
Ik word gewekt door de geur van olie en rozijnen. Mijn moeder is in de keuken druk in de weer met het bakken van oliebollen en appelflappen.
Later vandaag, als de schalen met bollen en flappen op tafel staan te geuren, zullen we ons nette pak aantrekken. Familie komt over de vloer. Het is gezellig druk in huis.
We spelen kaartspelletjes. Paardenrennen is een groot succes. Mijn broer en ik kunnen daar aan mee doen. De tandenstokers dienen als inleg.
Of de dubbeltjes uit mijn vaders spaarpot, dat weet ik niet meer precies.
We spelen muziek en nog een spelletje. Er wordt veel gelachen.

En al die tijd op de achtergrond dat geluid.
Het geluid van vuurwerk.
Knallen zijn ver weg, dan weer dichtbij.
Af en toe een vuurpijl. Ineens een duizendklapper.
Het geluid is een soort van constante bewustwording van het naderende oud en nieuw.
Je voelt de sensatie van de ontknoping om 12 uur.

We moeten nog even naar bed. Straks voor twaalven worden we wakker gemaakt.
Ik had altijd wat angst voor vuurwerk. Durfde nooit naar buiten.
Samen met mijn oma keken we dan uit het zolderraam naar de kleurige fonteinen in de donkere nacht.
Ik kan die sfeer nog oproepen. Het gevoel.
Zo werd bij ons oudjaar gevierd.
Traditie.
En tradities zijn er om te houden.
Dacht ik altijd....

Tot je een kind krijgt dat bang is.
Niet een beetje bang, zoals ik vroeger.
 Nee, pure extreme angst.
Angst die komt uit zijn tenen. Die hem doet trillen als een rietje.
Angst die hem doet wensen naar een diep donker plekje onder de grond.
Angst die ons tot wanhoop en onmacht drijft.
Angst die je tranen bezorgd.
Angst waar je hem in die vroege jaren niets over kunt uitleggen.
En later angst die hem vragen doet stellen waarop jij geen bevredigend antwoord kunt geven. "Wanneer stoppen ze?" "Hoe lang duurt het nog?" "Waarom steken ze vuurwerk af terwijl het nog niet mag?"

En nu proberen we het hem te laten snappen. Dat het gewoon papier is, met wat poeder erin.
Dat de sterretjes die zus wil afsteken dezelfde zijn als die in het ijsje zaten dat hij toen in het restaurant kreeg.
Maar de vragen blijven komen. "Als we thuiskomen hoe moet dat dan als we gevangen zitten in de auto? Want als we de auto uitstappen krijgen we vuurwerk op ons hoofd."
"Laat de deur dicht mama, anders komt er vuurwerk in huis en krijgen we brand."
En dan wordt hij ineens gillend en roepend wakker. "ZUS MAG GEEN STERRETJES DOEN. IK WIL NIET DAT ZE DOOD GAAT!"

We kregen voor dit jaar een uitnodiging van lieve vrienden van ons.
Om oudjaar samen te vieren en dan aan te passen aan wat J nodig heeft. Maar we weten inmiddels uit ervaring dat het niet werkt om visite te hebben als we zijn angsten moeten opvangen.
 Dat we er de hele avond moeten zijn, voor hem. Voor zijn angst.
En dat we dat graag doen omdat we er alles aan willen doen om die vreselijke angst de baas te kunnen zijn.

Dus voor ons voorlopig geen drukte in huis op oudejaarsavond. Geen mensen over de vloer.
Niet ontspannen toeleven naar dat moment waarop in de rest van de wereld feest wordt gevierd.
Maar vooral geen lol meer beleven aan het toenemend aantal knallen dat voor mij altijd symbool stond voor de viering van de jaarwisseling. Vuurwerk hoeft voor mij niet meer zo nodig.
De boom in met oude tradities. Weg met die angst!
Wij creƫren onze eigen tradities wel.


maandag 23 december 2013

Mama Vita: krachten bundelen

Er is een nieuwe moeder bij vandaag. Bij de regio bijeenkomst van Mama Vita.
We heten haar van harte welkom en zeggen de anderen goeiemorgen. Een knuffel wordt hier en daar gegeven. Een aantal moeders volgt elkaar via Facebook en is op de hoogte van elkaars situaties, problemen en uitdagingen maar ook successen.
Soms groot, vaker klein. Maar altijd succesvol genoeg om gevierd te worden.

Als alle thee, koffie en lekkere koekjes op tafel zijn gezet en alle stoelen zijn aangeschoven vraagt de regiomoeder om aandacht. Wat niet meevalt want er wordt al behoorlijk wat af gekwebbeld.
Na een korte introductie met wat algemene mededelingen beginnen we aan onze hartenronde. Iedere moeder mag het hart in ontvangst nemen en krijgt haar eigen 3 minuten. Zij mag kiezen wat ze met die minuten doet. Vertellen wat ze kwijt wil, over haar kind (eren) of zichzelf, stilte nemen of haar 3 minuten doorgeven aan een ander.
Iedere moeder komt hier om tijd voor zichzelf te nemen. Zij heeft daarom de keuze dit naar haar eigen wens in te vullen.
Eigenlijk is er altijd maar 1 ding wat moeders met die minuten willen doen: hun hart luchten en vertellen. Vertellen hoe het gaat, waar het lukt en waar niet.

Ook op deze ochtend zijn de verhalen heel divers. Allemaal hebben we ons eigen verhaal. Een aantal zijn positief maar in deze decembermaand komt vooral naar voren hoe lastig het momenteel is. Halverwege de hartenronde klinkt gesnotter. Een van de moeders krijgt het te kwaad na het aanhoren van het verhaal van haar goede vriendin. Maar niet alleen van dat ene verhaal. Het is een opeenstapeling van alle ervaringen van de moeders hier aan de tafel.
Een aantal andere moeders snottert mee. Tissues worden hun kant opgeschoven, een bemoedigend klopje op de schouders wordt gegeven. "Het raakt me zo", snikt een van de moeders. "Het is zo veel."
Een aantal moeders knikt zwijgend. Er zijn zo weinig woorden nodig.

We kennen het allemaal. Iedereen die hier aan de tafel zit weet hoe het is om je machteloos te voelen, onbegrepen, wanhopig. Iedereen aan de tafel weet hoe hard je elke dag weer moet knokken om het beste voor je kind voor elkaar te krijgen. En dat al dat harde knokken niet altijd wordt beloond.
Dat je periodes doormaakt waarin je denkt dat er nooit meer licht komt aan het einde van de tunnel. Dat er een bepaald moment komt waarop je je realiseert dat je leven voor altijd veranderd is.
Dat het nooit zal worden zoals je je het had voorgesteld.
Het zijn fases waarin we allemaal vroeg of laat terecht gekomen zijn.
En de kracht van de groep is nu juist dat er moeders bij zitten die deze fases al achter de rug hebben. Die kracht kunnen halen uit de wetenschap dat er altijd weer een lichtje komt. Dat het beter wordt maar dat er tegelijkertijd ook altijd weer periodes komen waarin het slechter gaat.
Twee stappen vooruit, eentje terug.
En soms een stap vooruit en twee terug.

Dus hier in deze groep sterke vrouwen zijn veel woorden niet nodig. We knikken en kijken elkaar aan. Begrijpen elkaars verdriet. Herkennen de verschillende fases waarin we zitten.
En de doos met tissues gaat nog eens rond. De wangen worden droog gedept en een grapje wordt gemaakt. Want deze moeders weten ook dat met humor veel kan worden bereikt. Niet op een manier dat we problemen weglachen. Zeker niet! Humor brengt weer een lach op ons gezicht, kan wat beladen was weer doen ontspannen.
Het kan gewoon fijn zijn om even te huilen op een plaats waar niemand dat gek vindt en waar iedereen de tranen maar al te goed begrijpt. En waar iedereen begrijpt dat we daarna weer kunnen lachen.
Na de hartenronde haalt iedereen diep adem, zijn we er weer.

We krijgen een workshop over overprikkeling en kunnen elkaars kennis en ervaringen delen en gebruiken. En tussendoor praten we automatisch ook weer over elkaars strubbelingen. Hoe we bepaalde lastige problemen het hoofd bieden. Het is prettig, opent weer nieuwe mogelijkheden. We zien weer waar werk aan de winkel is, een opening tot gesprek met ons kind of een andere aanpak voor dat moeilijke gedrag.

En na afloop zijn we allemaal moe en energiek tegelijk.
Moe van alle emoties, de verhalen en de opgezogen kennis.
Energiek omdat we weer mogelijkheden zien, lichtjes aan het einde van de tunnel. Voor de een wat dichterbij dan voor de ander.
Maar vooral voelen we die verbondenheid met elkaar, het begrip, het warme bad dat we voor elkaar kunnen zijn. Omdat het voor veel moeders elders niet te halen valt. Dan is het fijn om hier de emoties te delen en de krachten te bundelen.
Precies daar waar Mama Vita voor bedoeld is.